On Iki Imam

Düvaz Imam, Düvazde Imam da denir. Hazreti Ali'yle sonradan onun soyundan gelen On Bir Imam, On Iki Imam adini alir. Alevi edebiyatinda bu On iki Imamdan söz eden bir tür dogmustur. Bu konuda nefeslere << Düvaz Imam >> denir.

Din ve devlet baskanligi yani Imamlik, Alevilikle siki sikiya ilgilidir. Birinci Imam'dan sonuncu Imam Mehdi'ye gelinceye dek üc yüz elli yila yakin bir zaman gecmistir. Bu Imamlik isinden dolayi bircok tarihsel olaylar olmus, bircok kavgalar cikmis, yeni tarikatlar ya da mezhepler dogmustur. Büyük ayriliklara yol acmistir. Cok kisa olarak onlarin yasantisini vermeye calisacagim..

Birinci Imam Hazreti Ali, daha önce << Hz. Ali >> bölümünde verildigi icin Imam Hasan'dan baslayacagim.

Imam Hasan:

Hz. Ali den sonra gelen Ikinci Imamdir. Hazreti Ali'nin büyük ogludur. Hicretin ikinci ya da ücüncü yilinda dogdu (625). Hazreti Muhammed adini << Hasan >> koymustur. Künyesi << ebu Muhammed >> olup lakaplari << Taki >>, << Zeki >> ve <<Sibt >> dir. << Hasan'ül - Mücteba >> da denir. Anasi, Hazreti Muhammed'in kizi Fatima Hatun'dur. Halk arasinda Fatma ya da Fatma Ana diye anilir ve cok sevilir.

Imam Hasan, her bakimdan üstün bir kisiydi. Hz. Ali'nin ölümünden sonra Imam olmus, halk da kendisine uymustu. O sirada Sam Valisi'yken devlet baskanligini türlü oyunlarla elde etmis olan Muaviye'ye mektuplar yazarak yola getirmeye calismissa da, basaramamisti. Adamlarinin hiyaneti yüzünden Halifeligi ona birakmak zorunda kaldi. Medine'de hic bir seye karismadan yasadigi sirada Muaviye tarafindan karisina zehirlettirildi. Ölümü: 669

Imam Hüseyin:

Ücüncü Imamdir. Dogumu: 626. Babasi Hazreti Ali, anasi Fatma'dir. Adini Hazreti Muhammed koymustur. Künyesi << ebuAbdullah >>, lakaplari << el-Sehit >>, << el-Sibt >>, << Zeki >> ve << Mübarek >> tir. Bes erkek, üc kiz cocugu olmustur. Bunlardan tarihe ve edebiyata gecen << Zeynel' Abidin >> ile << Zeynep >> tir.

Hazreti Hüseyin, Kerbela'da sehit edilmistir. ( Kerbela ya bakiniz ) Türbesi Kerbela'dadir. Ölümü 680 tarihindedir.

Hasan ile Hüseyin, Hazreti Muhammed'in cok sevdigi iki torunudur.

Imam Zeynel' Abidin:

Dördüncü Imamdir. Hazreti Hüseyin'in ogludur. Anasi Sehribanu'dur. Dogumu: 659. Künyeleri << ebu Muhammed >>, << Ebul Hasan >>. Ünlü lakabi << Zeynel' Abidin >> dir. Cok bilgili, cok iyi huylu, sabiirli ve üstün bir insandi. Kendisine kötülük edenlere bile iyilik ederdi.

Zeynel' Abidin, Kerbela faciasinda bulunmus, hastaligi yüzünden, babasi Hüseyin savasa girmesine izin vermemisti. Kerbela'dan Küfe'ye, oradan da Sam'a götürüldü. Zencire vurulmus olarak Yezid'in önüne cikarildi. Serbest birakildi, Medineye döndü. Ölünceye dek orada kaldi. Ölümü 719.

Imam Bakir:

Besinci Imam olup babasi Zeynel' Abidin'dir. Medine'de, 677 tarihinde dogmustur. Künyesi << ebu Cafer >> dir. En yaygin lakabi << Baki >> dir. Ölümü: 733. Büyk bir bilgin ve cok cömert bir insandi.

Imam Cafer Sadik:

Altinci Imam olup babasi Imam Bakir'dir. Dogumu: 699. Künyesi << ebu Abdullah >>; en yaygin lakabi << Sadik >>'tir. Cok bilgili ve iyi ahlakliydi. Onun zamaninda Emevi Devleti yikildi, yerine, Bagdat'ta Abbasogullari Devleti kuruldu.

Cafer Sadik, hic bir siyasal olaya karismadi. 765'te Medine'de öldü.

Bektasi ve Alevilerin tarikat kurallarini ögreten ve adina << Buyruk >> denilen bir kitablari vardir ki, Cafer Sadik'a mal edilir. Kendisi mezhep kurmadigi halde, ölümünden sonra taraftarlari, onun sözlerine ve eserlerine dayanarak Caferi Mezhebini kurdular. Anadolu Bektasi ve Alevileri mezhep olarak Caferi'dir.

Imam Musa Kazim:

Yedinci Imamdir. Imam Cafer'in ogludur. 745'te dogdu. Yaygin olan künyesi << Ebul Hasan >> dir. Ünlü lakabi << Kazim >> dir. Abbasi hükümdari Mehdi, Musa Kazim'i Bagdad'a getirtti, zindana attirdi. Bir süre sonra Medine'ye gönderdi. Harun kümümdar olunca kendisini Bagdad'a getirterek sehit etti ( 799 ).

Imam Riza:

Sekizinci Imamdir. Babasi Imam Musa Kazim'dir. Dogumu: 770'tir. Künyesi << Ebul Hasan >>; ünlü lakabi << Riza >> dir. Medine'de dogdu. Abbasogullarindan Memun tarafindan zehirlendi. Mezari Horasan'da Tus kenti yakinlarinda bir köydedir. Cok bilgili ve tedbirliydi.

Imam Muhammed Taki:

Dokuzuncu Imamdir. Medine'de dogdu ( 811 ). Imam Riza'nin ogludur. Künyesi << ebu Cafer >> ve << Taki >> dir. 835'te Bagdat'ta öldü. Zehirlendigi söylenir. Dedesi Musa Kazim'in yanina gömüldü.

Imam Naki:

Onuncu Imamdir. 829'da Medine'de dogdu. Künyesi > Ebu Hasan >>, lakabi << Askeri >> dir: << Ali'ül Hadi >>, << Naki >>, << Hadi >> de denir. Semira'da ( Bagdat ) öldü ( 868 ). Orada yatmaktadir. Abbasoglu Mutemed tarafindan sehit edildigine inanilir.

Imam Hasan el - Askeri:

On birinci Imamdir. 846'da dogdu. Babasi onuncu imam Naki'dir. Anasi Susen Hatun'dur. Künyesi << ebu Muhammed >>, lakabi << Askeri >> dir. << Hadi >> ve << Samit >> de denir. 874'de Samira'da öldü. Babasinin yanina gömülmüstür.

Imam Mehdi:

On ikinci ve sonuncu Imamdir. Babasi Imam Askeri, anasi Nercis Hatun'dur. Künyesi << Ebul Kasim Muhammed el - Mehdi >>, lakaplari << Mehdi >> ve << Sahib Zaman >> dir. Babasinin ölümünden sonra halktan gizlenmisti. Bu ilk gizlenise Gaybet-i Sugra ( kücük gizlenis) denir. Bu gizlenis sirasinda ümmetine elcilik yapan ebu Hasan Ali ölünce, Gaybet-i Kübra ( büyük gizlenis ) baslamistir. Mehdi'nin ne oldugu, son gizlenisten sonra anlasilamadi. Muhammed Peygamberin bir gün ortaya cikacagini haber verdigi Mehdi'nin, bu Imam olduguna inanilir. Sikisik zamanlarda isleri yoluna koyacak diye gelmesi beklenir. Nefeslerde Mehdi'ye cok yer verilir. Cok zaman << Sahib Zaman >> diye anilir. Bunun kimi zaman Iran Sahlari olacagi ya da baska birisi görünüsünde gelecegi inanci vardir.

Mürivet Ya Ali



Hak, Muhammed, Ali geldi dilime

Kalma günahlara, mürvet ya Ali

Yine ihsan senden ola kuluna

Kalma günahlara, mürvet ya Ali



Hatice, Fatma mihr-i muhabbet

Allah'in kuluna edesin rahmet

Imam Hasan, Imam Hüseyin mürvet

Kalma günahlara, mürvet ya Ali



Imam Zeynelabidin'e varalim

Derdimizin dermanini bulalim

Doksan bin erlere yüzler sürelim 

Kalma günahlara, mürvet ya Ali



Imam Bakir imamlarin serveri

Ol imam Cafer, imanim nuru

Allah'im eydirme amanla zari (1)

Kalma günahlara, mürvet ya Ali



Imam-i Musa'yi Kazim er-Riza

Günahim cok imis diyeyim size

Allah'im hidayet eylesin bize (2)

Kalma günahlara, mürvet ya Ali



Imam Taki, Imam Naki'dir virdim

Anlara sigindim, dayandim durdum

Hasan-ül-Asker'e yüzümü sürdüm

Kalma günahlara, mürvet ya Ali



Pir Sultan'im tamam oldu sözümüz

On Iki Imam'a bagli özümüz

Muhammed Mehdi'ye var niyazimiz

Kalma günahlara, mürvet ya Ali (3)



(1)Eydirme: Söyletme, dedirme. Aman, zar: Imdat, aglayip inleme.

(2)Hidayet eylemek: Dogru yola kavusturmak.

(3)Kalma günahlara: Günahimiza bakma, hos gör (kusura kalma, sözünde oldugu gibi)



Düvaz Imam Söylesen



Sitkile bir düvaz-imam söylesen (1)

Bilir misin ne kadardir sevabi

On'ki bin altin sadaka eylesen (2)

Onun ile beraberdir sevabi



Ali Haydar Sah'a meyiller katsan

Hasan, Hüseyin'den Zeynel'e yetsen

On iki bin koyun kurban eylesen

Onun ile beraberdir sevabi



Bakir'a Cafer'e nisan kodursan

Cehedip kendine eyi dedirsen

On iki bin aca ekmek yedirsen

Onun ile beraberdir sevabi



Musa-i Kazim'la derya boylasan

Hulk-i Riza ile kelam söylesen

On iki bin kulu azat eylesen

Onun ile beraberdir sevabi



Taki, Naki uyuyorlar, uyarsan

Cehdeyleyüp özün hardan ayirsan (3)

On'ki bin aciga esvap geydirsen (4)

Onun ile beraberdir sevabi



(1)Sitkile: Ari gönüller, icten dogrulukla.

(2)On'ki: On iki.

(3)Har: Esek.

(4)Acik: Ciplak.