ŞERİAT | TARİKAT | MARİFET | HAKİKAT | |
1. | İman etmek | Töbe etmek, | EDEB’li olmak | Alçakgönüllü olmak, |
2. | Ilim öğrenmek | Mürşid öğüdüne uymak | Bencillik, kinden uzak olmak | Kimsenin ayıbını görmemek, |
3. | İbadet etmek | Temiz giyinmek, | Perhizkarlık | Yapabileceğin iyiliği esirgememek, |
4. | Haramdan uzaklaşmak | İyilik için savaşmak, |
Sabır ve kanaat | Allahın her yarattığını sevmek |
5. | Nikah / Ailesine faydalı olma | Hizmet etmeyi sevmek, |
Haya (Utanma) | Tüm insanları bir görmek, |
6. | Çevreye zarar vermemek | Haksızlıktan korkmak, | Cömertlik | Birliğe yönelmek |
7. | Peygamberin emrine uymak | Ümitsizliğe düşmemek | İlim, | Gerceği gizlememek |
8. | Şefkatli olmak | İbret almak, | Hoşgörü, | Manayı bilmek |
9. | Temizliğe dikkat etmek | Nimet / cömert olmak) | Özünü bilmek ve | Tanrısal sırrı öğrenmek |
10. | Yaramaz işlerden sakınmak | Özünü fakir görmek. | Ariflik. | Tanrısal varlığa ulaşmak ve Hakla bir olmak. |
4 KAPININ GÜZELLİKLERİ
ŞERİAT | TARİKAT | MARİFET | HAKİKAT | |
1. | Rüzgâr | Ateş | Su | Toprak |
2. | Derya | Gemi | Dalgıç | Cevahir |
3. | Kul | Bilim | Erme | Görme |
4. | Et / Kemik | Damar | Beyin | Can / Ruh |
5. | İşitme | Görme | Duyma | Bilme |
6. | Lamba | Fitil | Yağ | Işık |
7. | Kapı | Eşik | Anahtar | Kilit |
8. | Nadas | Tohum | Hasat | Ürün |
9. | Niyet | İkrar | Yol | Durak |
10. | Göz | Kulak | Ağız | Cemal |
11. | Ağaç Kökü | Dal | Çiçek | Meyve |
12. | Köy | Ülke | Dünya | Evren |
13. | Doğum | Nişan | Evlilik | Hakka Ulaşma |
14. | İlk Okul | Orta Okul | Lise | Üniversite |
15. | Peygamberler Çağı | Evliya / Erenler Çağı | Şimdiki Zaman | Gelecek Çağ |